​فناوری‌های کمک‌باروری (Assisted Reproductive Technologies یا ART) به مجموعه‌ای از روش‌ها و تکنیک‌های پزشکی اطلاق می‌شود که به منظور درمان ناباروری و کمک به زوج‌ها برای دستیابی به بارداری موفق به کار می‌روند. این فناوری‌ها شامل روش‌هایی هستند که در آن‌ها تخمک و اسپرم به صورت مصنوعی دستکاری می‌شوند تا فرآیند لقاح و رشد جنین تسهیل گردد.​

انواع فناوری‌های کمک‌باروری شامل موارد زیر هستند :

لقاح آزمایشگاهی (IVF): در این روش، تخمک‌ها از تخمدان زن استخراج شده و در محیط آزمایشگاه با اسپرم ترکیب می‌شوند تا لقاح صورت گیرد. سپس جنین‌های حاصل به رحم منتقل می‌شوند. IVF یکی از پرکاربردترین و مؤثرترین روش‌های ART محسوب می‌شود.​

تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم (ICSI): این تکنیک برای مردانی که مشکلات جدی در کیفیت یا کمیت اسپرم دارند استفاده می‌شود. در ICSI، یک اسپرم مستقیماً به داخل تخمک تزریق می‌شود تا لقاح انجام شود.​

انتقال گامت به لوله‌های رحمی (GIFT): در این روش، تخمک‌ها و اسپرم‌ها به صورت مستقیم به لوله‌های فالوپ زن منتقل می‌شوند تا لقاح در داخل بدن صورت گیرد.​

انتقال زیگوت به لوله‌های رحمی (ZIFT): در این تکنیک، پس از لقاح تخمک و اسپرم در آزمایشگاه، زیگوت به لوله‌های فالوپ منتقل می‌شود تا به صورت طبیعی به رحم برسد.​

هوش مصنوعی در انتخاب جنین و نسل جدید IVF :

ادغام هوش مصنوعی در روش های IVF پیشرفت قابل توجهی در پزشکی تولید مثل داشته است. الگوریتم‌های هوش مصنوعی، به‌ویژه آنهایی که از تکنیک‌های یادگیری ماشین و یادگیری عمیق استفاده می‌کنند، مجموعه داده‌های گسترده‌ای را برای بهبود مراحل مختلف فرآیند IVF تجزیه و تحلیل می‌کنند.

انتخاب جنین: به طور سنتی، جنین شناسان کیفیت جنین را بر اساس ویژگی های مورفولوژیکی ارزیابی می کردند، روشی که در معرض تنوع انسانی است. هوش مصنوعی این فرآیند را با ارزیابی تصاویر جنین برای پیش‌بینی دقیق‌تر پتانسیل لانه گزینی افزایش می‌دهد. برای مثال، سیستم‌های هوش مصنوعی می‌توانند به‌طور غیرتهاجمی وضعیت پلوئیدی جنین‌ها را پیش‌بینی کنند و الگوهای مرتبط با نرمال بودن یا ناهنجاری‌های کروموزومی را شناسایی کنند. این منجر به تصمیم گیری های آگاهانه تر و نرخ موفقیت بالقوه بالاتر در درمان های IVF می شود.

انتخاب تخمک و اسپرم: فراتر از جنین، هوش مصنوعی به انتخاب تخمک و اسپرم بهینه کمک می کند. با تجزیه و تحلیل پارامترهای مختلف، هوش مصنوعی به شناسایی زنده‌ترین گامت‌ها کمک می‌کند و در نتیجه نرخ لقاح و کیفیت جنین را افزایش می‌دهد.

 

انجماد بافت تخمدان برای بیماران سرطانی :

درمان‌های سرطان مانند شیمی‌درمانی و رادیوتراپی می‌توانند بر عملکرد تخمدان تأثیر منفی بگذارند و منجر به ناباروری شوند. انجماد بافت تخمدان (OTC) به عنوان یک روش حفظ باروری عملی ظاهر شده است، به ویژه برای بیمارانی که نمی توانند درمان سرطان را به تاخیر بیندازند یا برای دختران قبل از بلوغ که روش های دیگر قابل اجرا نیستند. روش OTC شامل برداشتن بافت قشر تخمدان با جراحی است که حاوی فولیکول های اولیه است. سپس این بافت برای استفاده در آینده انجماد می شود. هنگامی که بیمار در حال بهبودی است و می‌خواهد باردار شود، بافت را می‌توان ذوب کرده و به عقب پیوند زد و به طور بالقوه عملکرد تخمدان و باروری طبیعی را بازیابی کرد.
‏OTC به ویژه برای بیمارانی که نیاز به درمان فوری سرطان دارند و زمان لازم برای تحریک تخمدان مورد نیاز برای انجماد تخمک یا جنین را ندارند، مفید است. همچنین تنها گزینه برای دختران قبل از بلوغ است، زیرا سایر روش های حفظ باروری قابل اجرا نیستند.

 

رحم مصنوعی و آینده ای برای نوزادان نارس :

پیشرفت در مراقبت از نوزادان به طور قابل توجهی نرخ بقای نوزادان نارس را بهبود بخشیده است. با این حال، نوزادان نارس هنوز با خطرات بالای مرگ و میر و مشکلات سلامتی طولانی مدت مواجه هستند. هدف تحقیق در مورد فناوری رحم مصنوعی فراهم کردن محیط طبیعی و حمایت‌کننده‌تر برای این نوزادان برای ادامه رشد خارج از رحمی است.

فناوری رحم مصنوعی:

یک رحم مصنوعی یا دستگاه پشتیبانی خارج از رحم است که شرایط رحم مادر را تقلید می کند. این یک محیط استریل و کنترل شده با درجه حرارت با مایع آمنیوتیک مصنوعی را فراهم می کند که تحویل مواد مغذی و حذف مواد زائد را تسهیل می کند. این فناوری به دنبال پر کردن شکاف بین بخش مراقبت های ویژه نوزادان (NICU) و محیط طبیعی داخل رحمی است و پشتیبانی بهتری برای رشد اندام در نوزادان نارس ارائه می دهد.

مطالعات امکان نگهداری بره های نارس را در دستگاهی شبیه رحم مصنوعی نشان داده اند که به رشد و بلوغ اندام ادامه می دهد. این یافته‌ها گام‌های امیدوارکننده‌ای به سوی توسعه سیستم‌های مشابه برای نوزادان انسانی هستند، اگرچه چالش‌های اخلاقی و فنی قابل توجهی قبل از کاربرد بالینی باقی مانده است. توسعه رحم مصنوعی می تواند مراقبت از نوزادان را با کاهش عوارض ناشی از نارسی شدید متحول کند. این پتانسیل را برای بهبود میزان بقا و پیامدهای سلامتی درازمدت برای نوزادان نارس دارد. تحقیقات در حال انجام بر اصلاح فناوری برای اطمینان از ایمنی، کارایی و مقبولیت اخلاقی متمرکز است.

References:

1. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2666389924001004?utm_source

2. https://www.worldivfcentre.com/blog/latest-advances-in-ivf-technology?utm_source

3. https://www.isfp-fertility.org/scientific-topic/ovarian-tissue-cryopreservation/

4. https://www.mdpi.com/2079-7737/13/12/988

اشتراک‌ها:
دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *